Gastblog Ruud Bank, Tera en de Nederlandse Malacologische Vereniging

Soms gaat er iets mis. De techniek laat je in de steek en emails raken verdwaald in de spam. Vandaar dat deze gastblog mij niet tijdig bereikte. Vandaar ook dat de lezer vandaag twee blogs krijgt.

De Nederlandse Malacologische Vereniging (NMV) werd op 1 juli 1934 opgericht, en telde bij haar start 33 leden. Reeds in 1937 trad Tera tot het bestuur toe. Twee plaatsen vormden destijds de centra van professioneel taxonomisch malacologisch onderzoek in Nederland: het Zoologisch Museum te Amsterdam en het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie te Leiden. Veel van het verenigingsleven, zoals bijeenkomsten, vond in één van beide musea plaats. Het opzetten van een malacologische bibliotheek binnen de NMV ten behoeve van haar leden vond in Amsterdam plaats – Tera beheerde de bibliotheek en verzorgde de uitleen, aanschaf, en administratie. Er werd destijds veel gebruik van gemaakt, er ontstonden zelfs “leeskringen” op verschillende plekken in Utrecht en in de Randstad.

Omdat de malacologische fauna van Nederland nog onvoldoende bekend was, werd een vorm van kartering binnen de NMV opgezet. Dit werd in nauw overleg gedaan met het reeds bestaande Mollusken-Comité, waarvan Tera de drijvende kracht vormde. In het kader daarvan controleerde Tera veel determinaties, hetgeen de betrouwbaarheid van de registraties aanzienlijk verhoogde.

NMV leden vonden sowieso de weg naar Amsterdam; Tera heeft menig lid met raad en daad terzijde gestaan. Sommige leden (zoals Hans Kuiper, Frederik Loosjes, Louis Butot, Wim Neuteboom) groeiden, mede door haar enthousiasme, weer uit tot een voorbeeld van anderen.

De vereniging groeide (in 1940 werd het 100ste lid ingeschreven), en de NMV verwierf de nodige bekendheid in het buitenland, hetgeen vooral ook te danken was aan haar wetenschappelijke tijdschrift Basteria. Van 1948-1977 was Tera redacteur van Basteria, samen met C.O. van Regteren Altena (1945-1968) en later met A.C. van Bruggen (vanaf 1968). Ruilabonnementen van Basteria met andere buitenlandse malacologische tijdschriften, die Tera verzorgde, deed de NMV bibliotheek verder groeien.

In 1959 werd het 25-jarig bestaan van de NMV in Amsterdam gevierd, waaraan een internationaal tintje aan werd gegeven (hierboven de foto van de deelnemers) Deze bijeenkomst heeft de aanzet gegeven voor het ontstaan van de Unitas Malacologica Europaea in 1962 in London, die in 1977 haar 6de internationale congres aan de Vrije Universiteit in Amsterdam organiseerde. Dit is uiteindelijk uitgegroeid tot een wereldwijde organisatie, die nog steeds congressen organiseert; afgelopen jaar (2022) was het weer in Europa (München).

De drie molluskenboeken van Tera in de serie “Fauna van Nederland” (1933, 1936, 1943) vormden tientallen jaren de bijbel voor de studie van de Nederlandse weekdierfauna (en zijn nog steeds een gewilde aankoop!). Mede daarom kreeg de studie van onze weekdieren een hoge vlucht in Nederland, waar de NMV mede de vruchten van plukte. Terecht was Tera dan ook het eerste lid van de NMV die tot erelid van de vereniging werd benoemd. Zij was lange tijd een centrale persoon binnen de vereniging.

De NMV is een solide vereniging, met vele activiteiten (bijeenkomsten, determinatiedagen, excursies). Zie onder andere het mooie boek “Schitterende schelpen en slijmerige slakken” dat verscheen naar aanleiding van het 75-jarige bestaan van de vereniging (2009). Ook geeft de NMV een drietal tijdschriften uit: Spirula (de opvolger van het “Correspondentieblad”), Vita Malacologica, en Basteria. Het laatste tijdschrift gaat in 2023 haar 87ste jaargang in, en is daarmee één van de oudste malacologische tijdschriften wereldwijd

Ontegenzeggelijk heeft Tera een belangrijke stempel gedrukt op de malacologie, en de NMV in het bijzonder. De blog van Barbara is mede een eerbetoon aan deze markante persoon, die een belangrijke plaats inneemt in de geschiedenis van de malacologische wetenschap in Nederland en daarbuiten.

Ruud Bank (oud-voorzitter NMV), 15 januari 2023

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Meer informatie over hoe uw reactiegegevens worden verwerkt.