De club

Om het geheel te financieren wordt het pand aan de Wagenaarstraat verkocht en de collectie van het Zeeuws Genootschap samengevoegd met de collectie van het Kunstmuseum, nu samen het Zeeuws Museum. De encyclopedie gaat in op de geschiedenis van Zeeland, biografieën van Zeeuwen, het maritieme leven, flora en fauna van Zeeland en nog veel meer. Inmiddels is de encyclopedie van Zeeland online te raadplegen. Met name Pico heeft er erg veel werk aan verricht en reisde daar met de bus of op de fiets de hele provincie voor door. In 1984 als het werk af is, is Pico negentig jaar.

In 1966 wordt de paleontologische werkgroep van het Zeeuws genootschap opgericht, waar Pico voorzitter van wordt. Zeeland is een interessant gebied als het gaat om fossielen. Door zijn ligging liggen de voorhistorische bodemlagen plaatselijk nog aan de oppervlakte, het land is pas de afgelopen twee miljoen jaar gevormd. Daardoor is er genoeg te vinden. Ook Tera is natuurlijk geïnteresseerd in fossiele schelpen. Als echter het voorstel komt om ook amateurs toe te laten tot de werkgroep verzet Pico zich in eerste instantie fel. Net als Tera destijds bij de oprichting van de Malacologische Vereniging vindt nu ook Pico dat het determineren van schelpen en andere fossielen moet worden overgelaten aan de biologen. Toen ik Dick Dumon Tak in 2019 sprak vertelde hij mij dat Tera en Pico op dat gebied wel een beetje van de oude stempel waren en in de jaren zestig niet meer erg met hun tijd mee gingen.

Tera is vanaf 1968 redacteur van Archief, het blad van het Zeeuws Genootschap. Ze schrijft zelf een aantal uitgebreide biografieën van Zeeuwse biologen in Archief. Eerst schrijft ze over Job Baster (1711-1775), een arts en schelpenverzamelaar uit Zierikzee, die in de achttiende eeuw leefde en in Leiden studeerde. Het blad Basteria, van de Malacologische Vereniging is naar hem genoemd, misschien wel op voorstel van Tera, maar waarschijnlijker is dat Cornelis Brakman de titel heeft bedacht. Brakman is ook een van de eersten die publiceert in Basteria, al in 1936. Job Baster stimuleerde ook anderen om natuurhistorisch onderzoek te doen, waaronder Martinus Slabber (1740-1835), burgemeester van Goes in het begin van de negentiende eeuw, die als amateur-zoöloog in 1778 “Natuurkundige verlustigingen, behelzende microscopische waarnemingen van in- en uitlandse water- en landdieren” uitbracht een verzameling van achttien deeltjes, telkens bestaande uit een kleurenplaat met bijhorende tekst. Ook over Martinus Slabber schrijft Tera een biografie.

Door het werk aan de Zeeuwse encyclopedie leren Pico en Tera allerlei wetenschappelijk geïnteresseerden kennen. Ze organiseren een literaire en wetenschappelijke club in Domburg. Deze club komt tenminste eens per maand samen op De Wael, dat zo een wetenschappelijk en cultureel centrum wordt in het dorp. Naast Pico en Tera bestaat het gezelschap onder andere uit Rinus de Bruin en zijn vrouw Gré. Dr. Rika Ghijsen (1884-1976), die eveneens in Domburg woont en werkt aan de Zeeuwse dialecten hoort ook bij de groep. Rika wordt door bijna iedereen tante Rika genoemd en staat als alleenstaande vrouw iedereen met raad en daad bij. Rika kent Tera al jaren en behoort al voor de oorlog tot een van haar beste vriendinnen. Een ander lid van de club is Professor Mia Gerhardt (1918-1988). Mia was vanaf 1968 buitengewoon hoogleraar vergelijkende natuurwetenschappen aan de Universiteit van Utrecht geweest. Op latere leeftijd trouwde zij met een collega, professor J. Engels. Dat huwelijk is echter van korte duur, als haar man in 1975 plotseling overlijdt. Mia ging met emeritaat en vestigde zich in 1977 Domburg. Ze was een verwoed schelpenverzamelaarster en werd op voordracht van Tera lid van de Malacologische Vereniging. Op een dag is er een kennis bij Pico en Tera op bezoek en vraagt om in het telefoonboek het nummer van Mia op te mogen zoeken, om te kijken of ze thuis is, waarop Pico antwoordt: “Als je wilt weten of Mia thuis is, kun je beter het getijdenboek raadplegen dan het telefoonboek”. Mia Gerhardt is de jongere zus van de bekende dichteres Ida Gerhardt, waar ze echter geen goede band mee heeft. Verder is ook Piet Meertens (1899-1985) altijd van de partij. Piet had Tera al in de oorlog leren kennen. Hij was geïnteresseerd in Zeeland, in taal, in dialecten. Hij kwam bij Tera op bezoek in Amsterdam om naar de familiepapieren van de familie van Benthem Jutting te kijken. Daar leerde hij ook Rika Ghijsen kennen, waar hij de liefde voor taal en voor Zeeland mee deelde. Piet was getuige op het huwelijk van Tera en Pico, en ze blijven bevriend. Piet Meertens krijgt in 1975 een hersenbloeding en wordt daarna opgenomen in een verpleeghuis in Amstelveen. Pico en Tera zullen hem daar ongetwijfeld hebben bezocht. Tikkend met 1 vinger correspondeert hij nog wel. Als Pico in 1982 negentig wordt, stuurt Piet hem nog een verjaardagskaart. Pico antwoordt om te bedanken en constateert nuchter dat er maar weinig leeftijdsgenoten zijn die hem nog kunnen feliciteren. Piet Meertens sterft in 1985. Het gezelschap wordt gecompleteerd door de plaatselijke huisarts dokter F. Vaandrager (1907-?) en zijn vrouw. Met regelmaat wordt de jongere garde ook uitgenodigd om aan te schuiven, zoals Peter van Bree (1927-2011) die student assistent was geweest bij Pico, en hem uiteindelijk als conservator zoogdieren bij het Zoölogisch Museum opvolgt en Dick Dumon Tak (1936-) die eveneens bij Pico assistent was geweest. In de club circuleren literaire werken in alle moderne talen, daarnaast wordt er veel over wetenschap gediscussieerd, onderwerpen zijn divers maar altijd wetenschappelijk van aard. Als men er niet uit komt loopt Pico naar boven en komt met stapels boeken onder de arm terug. Dan zoekt men gezamenlijk op wat er over het onderwerp bekend is.