De wittebroodsweken

In de vorige blog lazen we dat Tera en Pico op 24 augustus 1945 trouwen in Amsterdam.

In oktober 1944 bombardeerden bommenwerpers van de geallieerden de dijken van het eiland Walcheren met als doel het eiland onder water te zetten en de Duitse bezetting te verdrijven. Het resultaat was dat er in de zeewering enorme gaten ontstonden, het gat bij Westkapelle was ongeveer 600 meter breed, bij de Nolle 350 meter, bij Rammekens 750 meter en nabij Veere 900 meter. Het militaire doel, de overstroming van het grootste deel van Walcheren en het belemmeren van de Duitse verdediging, was een succes, maar het betekende tegelijkertijd de vernietiging van uitgestrekte gebieden van een van de meest charmante en welvarende eilanden van Nederland. Alleen het duingebied en twee kleine stroken polderland, één in het uiterste noorden en één in het oosten van het eiland, bleef droog. In september 1945 werd het eerste gat bij Nolle gedicht en pas begin 1946 was Walcheren weer min of meer droog.

De huwelijksreis gaat naar Pico’s villa De Wael in Domburg. Het grote huis met zijn zestien kamers is echter nog vol vluchtelingen. Gebouwd op de binnenduinrand was het droog gebleven. In elke kamer van De Wael was een gezin ondergebracht. Sommigen hadden wat pluimvee of huisdieren kunnen redden. Iemand had een varken meegenomen. De koude serre werd voor het bewaren van levensmiddelen gebruikt. Vanaf 1942 was er beslag gelegd op De Wael. Voor onderdak van hun officieren hadden de Duitsers echter de voorkeur gegeven aan het tegenover De Wael gelegen voorname Badhotel. De Wael werd alleen als opslagplaats van materiaal gebruikt. Om plaats te maken had Pico kans gezien al het meubilair en ander huisraad tijdig naar zolder te laten brengen. Daardoor zijn alle meubels onbeschadigd de oorlog doorgekomen. De wittebroodsweken van het bruidspaar begonnen dus noodgedwongen tussen de opgeslagen meubels op de zolder van hun eigen woning. Beiden konden later geamuseerd over dit avontuur vertellen.

Pico trekt bij Tera in op de Parnassusweg. Het huis in Domburg wordt gebruikt voor vakanties en weekends. Hij moet de eerste maanden vaak terug naar Zeeland. Ten eerste heeft hij daar zijn werk aan het museum van Middelburg, weliswaar onbezoldigd, maar het moet zo vlak na de oorlog wel weer opgebouwd worden. Ook De Wael moet weer opnieuw ingericht worden, en dan schrijft Tera: Hoe was de overtocht per Dukw? Waren er al veranderingen in de bevolking van de Wael? Heb je Bogaert gesproken? Kun je al zien dat het water lager staat? Vanavond meldt de courant, dat West Kappel gesloten is. ’t Is te hopen dat het kalme weer nog een beetje aanhoudt, zodat er gelegenheid is hem wat te versterken. Het is echt saai, dat je weg bent. Ik heb aldoor het gevoel, dat ik op iemand zit te wachten.

Een Dukw is een Amerikaans amfibievoertuig dat blijkbaar op Walcheren wordt gebruikt om mensen en goederen te vervoeren. Veel van Pico’s boeken zijn opgeslagen en moeten teruggebracht en uitgezocht worden: Ik hoop, dat je naar je zin kunt opschieten. Heb je er nog wat op gevonden om de boekjes over te brengen (..) Sjouw zelf maar niet te hard, anders krijg jij ook een of andere itis, en ik wil je gezond terug zien. Het is mij opgevallen, dat je in deze maanden zoveel viever en jeugdiger bent geworden. Komt dat allemaal door de bevrijding van jarenlange druk en door het zonnetje van binnen?

Het huwelijk is harmonieus en gelukkig. Tera heeft al jaren lang ervaring in het combineren van werk en huishouden en Pico vindt het heel gewoon dat zij ook haar werk heeft. Wel schrijft ze: ik ben blij dat ik tijdens de hongerwinter in Amsterdam geen man met een gezonde eetlust te voeden had. Het is het type relatie dat Tera waarschijnlijk altijd als ideaal voor ogen heeft gehad, vergelijkbaar met die tussen Max en Anna Weber.

Van Villa de Wael is een gastenboek bewaard gebleven. De omslag is gemaakt door nicht Kitty van der Mijll Dekker (zie foto), de textielontwerpster. De eerste entree in het gastenboek is van dat zelfde nichtje en haar vriend Hermann Fisher als ze in juli 1946 op de Wael logeren. Ze vertrekken voor het krieken van de dag vanuit Nunspeet naar Domburg. Ze stappen zeven keer over en zijn na tien uur reizen op De Wael, de wegen, de treinen en bussen zijn zo vlak na de oorlog nog niet optimaal.

Ze vertellen over de dode bomen op Walcheren als gevolg van de inundatie, de kapotgeschoten huizen die ze overal zien, maar ook dat de elektrische verlichting op de Wael al weer brandt, en dat Tera en Pico er alles aan doen om hun gasten gastvrij te ontvangen. Kitty vertelt dat ze dat van Tera in Amsterdam ook al gewend is.

Als Pico in Zeeland is en Tera in Amsterdam, stuurt hij groente en fruit uit de moestuin.  Als ze beiden in Amsterdam zijn, regelt de tuinman de moestuin en de zendingen naar Amsterdam. Het kistje met vruchten des velds kwam heden goed aan. Er zat in: prei, wortelen, 4 kolen en appels. Dus nu kan ik zuurkool maken. Wil je Labruyere wel bedanken voor de goede zorgen.

Labruyere is de tuinman, hij woont samen met zijn vrouw in de tuinmanswoning naast de Wael en samen zorgen zij voor zowel huis als tuin. Labruyere komen we later zeker nog tegen.

Tera vindt het heel gewoon dat ze zich aanpast aan haar man. Tera houdt van muziek, Pico is geen liefhebber en dus stopt Tera met naar muziek luisteren, zo memoreert haar nicht Mientje. Als Pico weer eens in Domburg is schrijft Tera in november 1945: Ik had een heel stille, prettige zondag. Veel opgeruimd en veel genaaid, maar nog altijd niet genoeg naar mijn zin. Het wordt al merkbaar droger in huis, de deuren klemmen minder en mijn handen gaan schilferen. Volgens mijn berekening kun je op zijn vroegst woensdag terug zijn. Enfin, ik merk het wel, hoe eer hoe liever. Ik hoop, dat je niet ziek wordt van de kou. (..) Onze nieuwe visitekaartjes zijn gekomen. Een exemplaar gaat hierbij. Het schijnt, dat er in de kleine kunst (cabaret e.d.) minder zwaar gezuiverd wordt dan in de Kunst met een grote K. Nu gaan velen van de KUNST naar de kunst over, en men vertelt, dat nu binnenkort ook Mengelberg terugkeert en een plaatsje bij de revue krijgt: Willem kom terug, alles is vergeven en vergeten.

 Het gaat hier over de dirigent van het Concertgebouworkest, Willem Mengelberg, die tijdens de oorlog doorwerkte en na de oorlog ontslagen werd, wegens vermeende nazisympathieën.

In de volgende blog zien we hoe Tera als mevrouw van der Feen het gewone leven weer oppakt.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Meer informatie over hoe uw reactiegegevens worden verwerkt.