In de vorige blog zagen we dat Tera naam maakt als malacologe en een gesettelde positie heeft in Amsterdam. Voor haar broer Marius geldt dat niet.
Marius is 11 jaar ouder dan Tera. Als kinderen konden ze het goed met elkaar vinden en keek Tera erg tegen haar grote broer op. Op de foto moeder samen met Tera en Marius, waarschijnlijk gemaakt in Nijmegen, ca 1902. Marius gaat in Nijmegen naar het gymnasium en studeert daarna een tijd medicijnen in Leiden. Die studie maakt hij niet af.
Na zijn huwelijk met Ans in 1916 en de geboorte van zijn kinderen in 1918, 1920 en 1924 blijkt zijn onvermogen om voor zijn gezin te zorgen. Tera heeft daar als tiener geen enkel begrip voor. Het huwelijk met Ans is slecht, ze passen niet bij elkaar. Bovendien is Marius ziekelijk, waar Ans geen begrip voor heeft. Marius is homoseksueel, en hoewel homoseksualiteit in Nederland in die tijd niet strafbaar is, worden homoseksuele contacten niet getolereerd. Om echtscheiding te voorkomen vertrekt Marius in 1928 naar Nederlands Indië. Hij werkt eerst twee jaar bij de drukkerij en uitgever van Ingen en daarna als administrateur bij de kerkbode van de hervormde kerk in Soerabaja. Zijn passie was de fotografie en in het Tropenmuseum in Amsterdam bevindt zich ook een behoorlijk aantal foto’s, gemaakt door Marius. Op Delpher, de site waar kranten terug te lezen zijn, wordt duidelijk dat Marius, net als Tera betrokken is bij de Natuurhistorische Vereniging waarbij hij degene is die de foto’s en de natuurfilms regelt.
Vanuit Indië schrijft hij wekelijks aan zijn vrouw en aan zijn vader. Ook stuurt hij regelmatig geld naar huis. Dat is echter onvoldoende om het gezin te onderhouden. Ans werkt dan ook vanaf 1928 als docente Frans op het Kennemer lyceum in Overveen. Op hoogtijdagen zoals Kerstmis en verjaardagen schrijft hij eveneens aan zijn kinderen en stuurt hij cadeautjes op. Voor de kinderen is het echter vaak niet duidelijk van wie ze die cadeautjes krijgen, van hun vader of van hun tante Tera die tenslotte ook vanaf 1930 in Indië verblijft. In de blogs uit Indië zagen we al dat Tera aan de ene kant nogal wat kritiek op haar broer heeft, maar aan de andere kant hem ook niet wenst te laten vallen.
Als vader Wouter in 1933 overlijdt doet Marius afstand van zijn erfenis ten faveure van zijn kinderen.
Op 2 juli 1936 krijgt Marius in Soerabaja een paspoort geldig voor de duur van 1 jaar om naar Nederland te reizen. Hij wil zijn kinderen zien en een poging doen om zich te verzoenen met zijn vrouw. Zodra zijn vrouw Ans dat hoort, overweegt ze van hem te scheiden en de voogdij voor de kinderen op te eisen.
De kinderen zijn inmiddels respectievelijk achttien, zestien en twaalf. De jongste heeft eigenlijk geen herinnering aan zijn vader, hij was vier toen zijn vader vertrok. Ze hebben hun vader ruim acht jaar niet gezien. Tera raadt haar schoonzuster aan om in ieder geval toe te staan dat hij zijn kinderen ontmoet. Terwijl Marius nog op de boot zit, laat zijn vrouw hem weten, dat ze hem niet zal ontvangen. Marius gaat naar Amsterdam en logeert bij zijn zus Tera. Tera vindt het niet gepast om hem toegang te weigeren, hoewel ze volgens haar eigen zeggen: geheel op de hand van Ans is. De kinderen komen hun vader bij tante Tera bezoeken, dat verloopt niet succesvol. Na zes weken in Nederland te zijn vertrekt Marius onverrichterzake, zonder enige hoop op verzoening weer naar Nederlands Indië.
In 1938 wordt Nederlands Indië opgeschrikt door een zedenschandaal. Aanleiding is een stuk in het Bataviase roddelblaadje “de Ochtendpost” over het “verval van de maatschappij door homoseksualiteit”. Voor de Tweede Wereldoorlog kon je in Nederland niet openlijk homoseksueel zijn, deed je dat wel dan volgde sociaal isolement of justitiële vervolging bij overtreding van de wet. Dat zal dan ook de reden zijn dat veel homoseksuelen het bekrompen Nederlandse leefklimaat verlieten om naar Indië te gaan waarvan verwacht werd dat men daar een lossere levensstijl had en toleranter stond tegenover homoseksualiteit. Echter door de crisis en de zeer rechtlijnige houding van de Gouverneur Generaal veranderde die tolerantere houding. Frans Leidelmeijer heeft er een boeiend artikel in de Javapost over geschreven, waarin hij schat dat er ruim 200 mensen zijn opgepakt. Ook in de Indische kranten van 1938 en 1939 wemelt het van artikelen over veroordelingen in Indië als gevolg van de “zedenmisdrijven” .
In 1939 wordt Marius opgepakt wegens het “schenden van de openbare eerbaarheid”, hij is met een andere man aangetroffen in een herentoilet. Hij wordt veroordeeld tot anderhalf jaar dwangarbeid. Zijn advocaat schrijft aan Tera dat Marius depressief is een aantal basisbenodigdheden mist maar vooral behoefte heeft aan contact. Tera laat hem niet geheel in de steek en stuurt brieven en pakketjes met extra etenswaren. In 1941 zit zijn straf erop. Tera krijgt in maart 1941 via het Rode Kruis nog een brief van Marius waaruit blijkt dat hij terug is in Soerabaja en op een accountantskantoor werkt. Dat is het laatste dat ze van hem hoort.
Wicher van der Sleen, die Tera uit haar jonge jaren kent, maakt in 1941 samen met zijn zoon van net 20, een reis naar Nederlands Indië. Dat is helaas een verkeerd gekozen moment. Na de inval van de Japanners in Indië in januari 1942 worden zij geïnterneerd in een jappenkamp net als de meeste blanke mannen. Ook Marius wordt geïnterneerd. Wicher en Marius komen in de loop van de oorlog in hetzelfde kamp terecht. Daar sterft de zoon van Wicher in september 1944 aan uitputting.
Ook Marius overleeft de oorlog niet. Hij sterft in juli 1945, 57 jaar oud, in een jappenkamp in Batavia. Hij ligt begraven op de erebegraafplaats aldaar. Tera hoort pas van zijn overlijden in oktober 1945. Wicher schrijft in een brief aan Tera, na de oorlog, dat Marius in het kamp redelijk opgewekt was. Hij probeerde kampgenoten te helpen met de medische kennis en de kennis van geneeskrachtige planten, die hij tijdens zijn studie in Leiden had opgedaan.
Volgende week lezen we hoe de oorlog ook in Nederland begint.